تعدادی از قواعد فقهی مهم و کاربردی

تعدادی از قواعد فقهی مهم و کاربردی :

لا تقیه فی الدماء:
جایی که پای جان در میان است تقیه جایز نیست.

 عمد الصبی بمنزله الخطا:
فعل عمدی کودک همانند فعل خطایی محسوب می شود.

لا کفاله فی الحد:
شفاعت کردن و درخواست به تاخیر انداختن، در حدود جایز نیست.

الاسلام یجب ما قبله:
مسلمان شدن، گناهان پیش از آن را پاک می کند.
(اصل 169 قانون اساسی – ماده 10 قانون مجازات اسلامی – ماده 4 قانون مدنی)

اقامه الحدود الی من الیه الحکم
اجرای حدود و مجازات ها به دست حاکم است.(اصل 36 قانون اساسی)

الامتناع بالاختیار لاینا فی الاختیار
از روی اختیار و قدرت اگر باعث تحقق چیزی شویم، موجب نمی شود که فاعل را مسلوب الاختیار تلقی کرد.
(ماده 154 قانون مجازات اسلامی)

قاعده دراء :
الحدود تدرا بالشبهات
اجرای حدود با حصول شبهه متوقف می شود.(ماده 120 قانون مجازات اسلامی)

دم المسلم لایذهب هدرا:
خون مسلمان نباید پایمال شود.
(مواد 462 و 470 قانون مجازات اسلامی)

قاعده ائتمان :
الامین لا یضمن
امین ضامن نیست.

لیس علی الامین الا الیمین :
بر امین چیزی جز سوگند لازم نیست.
(ماده 614 و 613 قانون مدنی)

قاعده اتلاف :
من اتلف مال الغیر فهو له ضامن
هر کس مال دیگری را تلف کند ضامن آن خواهد بود.(ماده 238 قانون مدنی)

حرمه مال المومن کحرمه دمه
مال مومن همانند خون وی محترم است.
(اصل 46 و 47 قانون اساسی)

قاعده احسان :
ما علی المحسنین من سبیل
بر نیکوکاران ایرادی نیست.
(ماده 306 قانون مدنی – ماده 152 مجازات اسلامی)

قاعده ارشاد :
اعلام الجاهل علی العالم واجب
اقدام انسان در جهت ضرر خود، مسقط ضمان است.
(ماده 1215 قانون مدنی)

قاعده اقرار عقلا :
اقرار العقلا علی انفسهم جائز
اقرار انسان عاقل به ضرر خود نافذ است.
(ماده 1275 قانون مدنی – ماده 202 آیین دادرسی مدنی مصوب 1379)

قاعده الزام :
الزموهم بما الزموا انفسهم
به هر آنچه که غیر خودتان (پیروان مذاهب اسلامی) ملتزم هستند، شما نیز آنان را ملزم کنید.