امکان بعد پنجم و نظریات مربوط به آن (بررسی و سنجش علمی-فلسفی)

این مقاله با بررسی نظریات مختلف ابعاد در ریاضی و فیزیک، امکان وجود بعدی سوای ابعاد رایج را با استدلالهای فلسفی ثابت کرده و به ارائه راهحل عبور از محدودیت ذهنی برای درک ابعاد فراختر پرداخته است و به طور ویژه با دلایل و شواهد مختلف، بعد «انبساط» یا «ماکرومیک» (macromic) را به عنوان بعد پنجم جهان معرفی میکند. این بعد مربوط به میزان بزرگی یا کوچکی شی است و بستگی به «مقیاس» (scale) آن دارد. در واقع، تفاوت اشیا از لحاظ نگاه ماکروسکوپیک (macroscopic) و میکروسکوپیک (microscopic) که بشر از دیرباز با آن آشنا بوده است، مربوط به این بعد از ماده است. نتایج برخاسته از فرض ابعاد بیش از سه بعد میتواند در عرصه مسائل فلسفی و عرصههای مرتبط با آن در دیگر حوزهها تاثیرگذار باشد که به بیش از چهل مورد از آنها در انتهای مقاله فهرستوار اشاره شده است.